Sirke en fazla fayda göreceğimizi varsaydığımız, çoğu zaman mucizeler beklediğimiz bir gıdadır. Sirke, Acetobacter-gluconobacter gibi asetik asit bakterilerinin üzüm-elma gibi şekerli bir meyve suyunu oksijenli ortamda mayalamasıyla meydana gelen ekşimsi bir meyve suyudur. Kullanım alanlarına baktığımızda el-ağız kokularını çıkarmada, sindirim sorunlarında, uyku problemlerinde, saç bakımında, kilo vermede, temizlikte, eşyalardaki izleri çıkarmada kullanıldığını görebiliriz. Peki bilimsel olarak kanıtlanmış faydaları gerçekten var mı?
Sirke şeker hastalığına iyi geliyor mu?
Sirke insanlarda kan şekerini düzenleyen gıda olarak kabul edilir. Yapılmış bilimsel araştırmalar incelendiğinde bu varsayımın gerçek olduğu, sirkenin kan şekerini iyileştirebileceği 3 yol olduğu varsayılmış; α-amilaz etkisinin inhibisyonu, artan glikoz alımı ve transkripsiyon faktörlerinin aracılık etmesi 1. Başka bir araştırma sirkenin yemek sonrası glikoz ve insülin düzeylerini azaltmada etkili olabileceğini ve bunun glisemik kontrolü iyileştirmede yardımcı bir araç olarak düşünülebileceğini göstermiş 2.
Sirke zayıflatır mı?
Sirkenin ana bileşeni asetik asitin yapılan hayvan çalışmalarında yağ birikimini baskıladığı bulunmuş. Bunun üzerine Japon obezlere yapılan deney sonucu 12 hafta günlük düzenli 15-30 ml sirke alımı sonucu vücut ağırlığı, visseral yağ alanı, bel çevresi ve serum trigliserit seviyeleri sirke tüketmeyenlere göre anlamlı derecede düşük çıkmış 3. Metabolik sendrom ve obezite isimli yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
Sirke cilt rahatsızlıklarında kullanılabilir mi?
Sirke, bakteri ve mantar enfeksiyonlarının yanı sıra yara bakımında da fayda sağlayan antimikrobiyal ve antioksidan özelliklere sahiptir. Kaşıntı, baş bitinin giderilmesi ve stria gravidarum (genellikle gebelikte ciltte oluşan çizgiler) tedavisinde kullanımını destekleyen kanıtlar da vardır. Genel olarak güvenli olmasına rağmen, uygunsuz kullanım cilde zarar verebilir 4.
Sirkenin içinde başka neler var?
Sirkede asetik asit, gallik asit, kateşin, efikateşin, klorojenik asit, kafeik asit, p-kumarik asit ve ferulik asit gibi doğal biyoaktif bileşenler mevcuttur. Bu bileşenlerden dolayı antioksidatif, antidiyabetik, antimikrobiyal, antitümör, antiobezite, antihipertansif ve antihipertansif etkilere neden olur 5.
Sonuç
Sirke görüldüğü üzere birçok metabolik hastalık tedavisi için yardımcı gıda olarak kabul edilmektedir. Günde 15-30 ml sirke tüketimi beklenilen etkiyi gösterebilir. Elbette aşırı tüketimi içerdiği asit nedeniyle yemek borusu, diş minesi ve mide çeperi başta olmak üzere dokularınıza zarar verebilir, cilde doğrudan uygulanması halinde ise kızarıklık, yanma, tahriş gibi sorunlar yaratabilir. Her şeyde olduğu gibi azı karar çoğu zarar olarak kabul edilmelidir.
- Vinegar (acetic acid) intake on glucose metabolism: A narrative review. ↩︎
- Vinegar consumption can attenuate postprandial glucose and insulin responses; a systematic review and meta-analysis of clinical trials. ↩︎
- Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects. ↩︎
- Acetic acid and the skin: a review of vinegar in dermatology. ↩︎
- Functional properties of vinegar. ↩︎